Kanadalı romancı Howard Engel, 31 Temmuz 2001 sabahı uyandı, kahvaltısını yaptı ve adeti olduğu üzere kapısına çıkarak abone olduğu gazeteyi kapı önünden aldı. Hatıralarında, ‘’Diğer sabahlardan farklı bir sabah olabileceğinin farkında değildim’’ diye anlatıyor.
Ancak, oldukça farklı bir sabahtı. Abonesi olduğu ‘’Toronto Globe and Mail’’ gazetesinin birinci sayfasında baktığında, o güne kadar görmediği bir gazete ile karşılaştı. ‘’Kiril, Arap ya da Kore gibi bir alfabe ile yazılmış gibiydi gazete.‘’
Yakınlarının kendisine yaptığı bir şaka ile karşı karşıya olduğunu düşündü ve hemen gazetenin ikinci sayfasını açtı. Ama o sayfalar da okuyamadığı bir alfabeyle yazılmıştı.
Ne olduğunu anlamak için kütüphanesine gitti ve raftan İngilizce olduğuna emin olduğu bir kitap aldı. Ancak bu kitap da tuhaf bir alfabeyle yazılmış bir kitaba dönüşmüştü. Hiçbir şey anlaşılmıyordu. Bütün kütüphanesi bir anlamsızlık yığınına dönüşmüştü.
O anda sorunun kitaplarda ya da gazetede olmadığını anladı. Howard Engel, beyin felci geçiriyordu. Beynin, görme korteksinin okurken kullanılan bölümünde hasar oluşmuştu. Fransız nörolog Stanislas Dehaene’nin ‘’kelime körlüğü’’ dediği rahatsızlığı yaşıyordu.
Uluslararası tıp literatürü ‘’alexia’’ diyor. Biz Türkçede ‘’aleksi’’ diyoruz bu oldukça nadir görülen rahatsızlığa. Hasta hem okuyamıyor hem de yazamıyorsa ‘’agrafili aleksi’’, sadece okuyamıyorsa ama yazabiliyorsa ‘’agrafisiz aleksi’’ deniyor.
Gözleri sapa sağlamdı Engel’in. Herşeyi aynı şekilde görüyordu. En ufak değişiklik yoktu.
Sayfalardaki karakterleri şekilleri de görüyordu. Ama gördüklerine bir anlam veremiyordu.
Hayatını yazdığı polisiye romanlarıyla kazandığı için bu hastalık onun için çok ekstra bir felaketti. ‘’Yazar olarak buraya kadarmış diye düşündüm’’ diyor.
Engel’in sıradışı rahatsızlığını önceki sayısında, New Yorker dergisinde ‘’A Man of Letters’’ başlığında etkileyici ve uzun bir makaleyle paylaşan ünlü nörolog Oliver Sacks, yurttaşı Howard Engel’ın oldukça tuhaf sağlık şikayetinden, 2002 Ocak ayında kendisine yazdığı mektupla haberdar olduğunu anlatıyor.
Hastalığının ilk şokuyla yazı hayatının bittiğini düşünürek üzülen Engel, çok geçmeden birşeyi farketti. Yazabiliyordu. 31 Temmuz günü gittiği hastanede, hemşire ona kimlik bilgilerini doldurması için bir form verdi.
Howard Engel o an, sadece okuyamadığını değil, kendi yazdığını da okuyamadığını farketti. Yazabiliyordu ama okuyamıyordu.
Sonraki rehabilitasyon döneminde garip alfabe olarak okuduğu metindeki şekilleri parmağıyla takip ettiğinde, hangi kelime olduğunu hatırlayabiliyordu. Buna ‘’motor hafıza’’ diyor Doktor Sacks. Örneğin, 20 defa üst üste ‘kedi’ yazdıktan sonra parmağınızla boşlukta aynı hareketi yazdığınızda beyniniz hemen kediyi algılıyor.
Parmağınızın bu hareketi beyninizde ‘kedi’ fikrini uyandırıyor.
Bu bize algılarkan değişmez kurallara bağlı olmadığımızın net örneği. Eğer herkes doğduğu andan itibaren Engel gibi görseydi bizleri için gerçeklik o olacaktı.
