Pages

11 Ocak 2011 Salı

SES KÖRLÜĞÜ


Görmezden gelinen mucize: herkesin ses tonunu ayrıt edebilmek.

Bir gün sizde herkesin ses tonunu aynı şekilde duyamayabilirsiniz!

Körlük denince hep gözle hep akla göz gelir. Bu kelimenin yüzeysel ilk anlamı. Daha derinde ise körlük çok daha yaygındır. İnsanların çoğu bir şeylerin körüdür. Bir çoğumuz neyin körü olduğumuzu bile bilmeyiz. Tıpkı Virginia eyaletinin kuzeyinde yaşayan Steve Royster gibi. 27 yaşında kadar farkında olmadığı bir şeyin farkına ancak o yaşında bir ofiste çalışmaya başlayınca varıyor.

Royster ofiste telefonlara bakmaya başladığında seslerin kime ait olduğunu ayırt edemediği halde herkesin bunu yapabildiğini fark ediyor. ‘’Herkes telefonda benim kim olduğumu anlıyor ama benim kiminle konuştuğum hakkında zerre fikrim yok’’ diyor. Ve o yaşına kadar ailesinin arkadaşlarının telefonda duydukları sesin sahibini tanıyabilmek gibi mucizevi bir yeteneğe sahip olduklarını düşünüyor.

Steve Royster, tıp dilinde ‘’phonagnosia’’ denen hastalığı tyaşıyor. Yani ‘’ses körlüğü’’. Yani, sesleri duyarak sesin sahibini ayırt edemiyor. Bu kişi isterse annesi olsun. Tabii ki en büyük problemi de telefonda yaşıyor. Fonagnosik olan hasta, telefonda dinlediği sesin kadın mı erkek mi, yaşlı mı genç mi, mutlu mu sinirli mi olduğunu anlayabiliyor. Ama konuştuğunun kim olduğu hakkında en ufak bir fikri bile yok.

‘’Her ses bana aynı geliyor değil. Farklılıkları var. Ama sadece kime ait oduğunu anlamam mümkün değil’’ diye anlatıyor Rosyter. NPR’a konuşan phonagnosia uzmanı Diana Sidtis, beynin, sesten cinsiyeti, yaşı ya da duygusal tonu ayırt eden bölümüyle, sesten kişisel illiyet kuran bölümünün farklı olduğunu hatırlatıyor. Yani bu bölümlerden biri arıza yaptığında diğeri çalışmaya devam ediyor. 

Rosyters, 27 yaşına kadar hasta olduğunun bile farkında değilmiş. Artık hastalığını bilen Royster, telefon geldiğinde ilk olarak arayanın kim olduğunu söylemesi için ısrar ediyor. Tabii ki bir de imdadına yetişen teknoloji var. Telefon ekranlarında kimin aradığını gösteren ‘’caller ID’’ özelliği.

Herkesin ses tonunu aynı şekilde duymak bile insanın hayatını büyük ölçüde olumsuz etkiliyor. 

Tabi bu noktada birde şunu düşünmek gerekiyor. Royster'ın hasta olduğunu öğrenmeden önceki kanaatini hatırlayalım.Arkadaşlarının ve ailesinin sesleri ayırt edebilmesine mucizevi bir yetenek olarak bakıyordu. 

Biz Royster'a nasıl bakıyoruz ses körü hastası.

Peki gerçekte mucizevi olan ne? Ses körlüğü hastalığı mı? Yoksa bizim üzerinde hiç düşünmeden ve şükretmeden yapabildiğimiz sesleri ayırt edebilmek mi?